TYTUŁ OPERACJI:
„Innowacyjna metoda impregnacji powierzchniowej jako sposób zapewnienia wysokiej jakości liofilizowanych produktów w cyklu logistycznym od produkcji do konsumpcji.”
Operacja współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Działanie 16 Współpraca Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020
SŁOWA KLUCZOWE UMOŻLIWIAJĄCE IDENTYFIKACJĘ PRZEDMIOTU OPERACJI Jakość/przetwórstwo żywności i odżywianie
OKRES REALIZACJI OPERACJI
13.11.2023 – 31.03.2025
WSKAZANIE OBSZARU NA KTÓRYM REALIZOWANE BĘDĄ GŁÓWNE ZADANIA W RAMACH OPERACJI (NUTS3)
· KRAJ: POLSKA · PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH: 2014PL06RDNP001 PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2014-2020 PL815 PUŁAWSKI
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA OPERACJI
Całkowity budżet operacji: 9 022 877,04zł (słownie: dziewięć milionów dwadzieścia dwa tysiące osiemset siedemdziesiąt siedem złotych cztery grosze) Wnioskowana kwot pomocy: 5 474 695,00 (słownie: pięć milionów czterysta siedemdziesiąt cztery tysiące sześćset dziewięćdziesiąt pięć złotych 00/100)
KRÓTKIE PODSUMOWANIE OPERACJI, ZAWIERAJĄCE OPIS CELÓW I GŁÓWNYCH ZADAŃ DO ZREALIZOWANIA ORAZ WSKAZANIE OCZEKIWANYCH REZULTATÓW
Głównym celem operacji jest opracowanie innowacyjnej, nowej w skali światowej technologii impregnacji powierzchniowej, która zastosowana w procesie liofilizacji zapewni wysoką jakość liofilizowanych produktów, które od chwili wytworzenia są podatne na zmiany tekstury w rezultacie absorpcji pary wodnej z wilgotnego powietrza oraz utraty związków lotnych i strat mechanicznych podczas transportu, składowania i przechowywania. Zastosowanie innowacyjnego procesu impregnacji powierzchniowej spowoduje rozwiązanie tego problemu poprzez usunięcie przyczyn obniżania jakości spowodowanych resorpcją wody i tym samym zapewnienie utrzymania najwyższych standardów charakteryzujących liofilizowany produkt od chwili wytworzenia do momentu konsumpcji. Jednocześnie nastąpi znaczne przedłużenie terminu przydatności liofilizowanego produktu do spożycia, co przyczyni się do utrzymania stabilnych łańcuchów dostaw. Osiągnięcie tych rezultatów będzie możliwe przez realizację celów szczegółowych: – dobór składników powłok oraz rozwiązań technicznych pozwalających impregnować liofilizowaną żywność w celu poprawy właściwości mechanicznych, chemicznych oraz wydłużenia trwałości przechowalniczej w skali laboratoryjnej, – przeniesienie skali procesu impregnacji liofilizatów z warunków laboratoryjnych do przemysłowych poprzez zaprojektowanie i wykonanie instalacji do wytwarzania impregnowanych liofilizatów. – przeprowadzenie analiz mechanicznych oraz fizyko-chemicznych pozwalających określić skuteczność opracowanej i zastosowanej innowacyjnej technologii impregnacji dla produktów otrzymanych w skali laboratoryjnej i przemysłowej.
GŁÓWNE KORZYŚCI, JAKIE BĘDĄ WYNIKAĆ Z ZASTOSOWANIA POSZCZEGÓLNYCH PRZEWIDYWANYCH REZULTATÓW OPERACJI DLA ICH ADRESATA
W ramach operacji zostanie opracowana innowacyjna na skalę światową technologia impregnacji liofilizatów z wykorzystaniem naturalnych komponentów stanowiących barierę dla utraty lotnych związków organicznych oraz ograniczająca rehydratację pozyskanych liofilizatów. Zaproponowana technologia jest bezodpadowa wykorzystująca surowce o jakości deserowej produkowane przez wysoko wyspecjalizowane gospodarstwa produkcyjne. W celu uzyskania produktu o pożądanej najwyższej jakości konieczne jest zastosowanie surowców spełniających najwyższe wymagania jakościowe. Proponowane w ramach operacji rozwiązania technologiczne pozwolą wykorzystywać surowiec najwyższej jakości, którego podaż i cena są ograniczone sezonowością produkcji. Wpłynie to bezpośrednio na rozwój sektorów rolnictwa specjalistycznego ukierunkowanego na produkcje wysokojakościowych surowców, których ceny sprzedaży są znacznie wyższe niż w przypadku surowców przeznaczonych na cele przemysłowe. Opracowane w ramach planowanej operacji rozwiązania pozwolą produkować żywność o znacznie wydłużonej trwałości przechowalniczej odpornej na wpływ niekorzystnych warunków występujących w trakcie transportu. Otrzymany znacznie ulepszony produkt w postaci impregnowanych liofilizatów dzięki nowym cechom funkcjonalnym w znacznym stopniu pozwoli zapewnić stabilne i zrównoważone dostawy żywności o stabilnych parametrach przechowalniczych. W skład Grupy operacyjnej wchodzą konsorcjanci reprezentujący jednostki naukowe oraz producenci rolni a także MŚP z sektora przetwórczego i doradczego. Skład konsorcjum jest tak dobrany aby umożliwić przepływ wypracowanej wiedzy i rozwiązań technologicznych pomiędzy współpracującymi podmiotami oraz komercjalizację ich wśród odbiorców innowacyjnych rozwiązań. Uniwersalne rozwiązania będą mogły być zaimplantowane w przypadku podobnych produkcji na całym świecie. Wymiana wiedzy oraz doświadczeń pomiędzy różnymi całkowicie niepowiązanymi sektorami działalności (jednostki naukowe, przedsiębiorcy, rolnicy, itp.) wpływa na poszerzenie horyzontów w innych kategoriach tematycznych oraz umiejętność podejmowania działań i poszukiwania rozwiązań w tematyce, dotychczas uważanej za obcą. Transfer wiedzy i opracowanych rozwiązań technologicznych odbywać się będzie m.in. na zaplanowanej do realizacji przez Grupę operacyjną konferencji naukowej, w której udział brać będą przedstawiciele różnych sektorów gospodarczych.
DODATKOWE INFORMACJE
Opracowane w ramach planowanej operacji rozwiązania pozwolą produkować żywność o znacznie wydłużonej trwałości przechowalniczej odpornej na wpływ niekorzystnych warunków występujących w trakcie transportu. Otrzymany znacznie ulepszony produkt w postaci impregnowanych liofilizatów dzięki nowym cechom funkcjonalnym w znacznym stopniu pozwoli zapewnić stabilne i zrównoważone dostawy żywności o stabilnych parametrach przechowalniczych. Proces liofilizacji wymaga zastosowania energochłonnych operacji technologicznych, schładzania a następnie sublimacyjnego odwadniania żywności. Otrzymane produkty zachowują wysoką zawartość związków bioaktywnych oraz odżywczych, jednak cechują się wysoka podatnością na rehydratację. Źle zabezpieczone produkty liofilizowane na skutek naturalnego procesu pochłaniania wilgoci tracą swoje właściwości a w skrajnych sytuacjach stanowią uciążliwy odpad. Zaproponowana w ramach operacji innowacyjna technologia w niewielkim stopniu wpływa na zwiększenie zapotrzebowania na energię a poprzez zmianę właściwości funkcjonalnych produktu eliminuje problem rehydratacji i generowania obciążającego i koniecznego do utylizacji odpadu. Proponowane rozwiązania technologiczne są bezodpadowe, nie wiążą się z emisją uciążliwych gazów do atmosfery a stosowane komponenty są wyłącznie pochodzenia naturalnego.
ADRES STRONY INTERNETOWEJ
SPRAWOZDANIE
z realizacji projektu „Innowacyjna metoda impregnacji powierzchniowej jako sposób zapewnienia wysokiej jakości liofilizowanych produktów w cyklu logistycznym od produkcji do konsumpcji.”
„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”
W dniu 13 marca 2025 roku w Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Warszawie odbyła się konferencja podsumowująca projekt realizowany przez Grupę Operacyjną GP KLASA pod tytułem „Innowacyjna metoda impregnacji powierzchniowej jako sposób zapewnienia wysokiej jakości liofilizowanych produktów w cyklu logistycznym od produkcji do konsumpcji”.
Operacja współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, była realizowana w ramach działania 16 „Współpraca” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020.
W konferencji wzięli udział partnerzy operacji, przedstawiciele instytucji związanych z rolnictwem a także doradcy oraz rolnicy zainteresowani tematyką innowacji.
OKRES REALIZACJI OPERACJI
13.11.2023 roku do 31.03.2025 roku
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA OPERACJI
Ze środków finansowych własnych partnerów projektu Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich PROW na lata 2014-2020/ Działanie M16 Współpraca
PODSUMOWANIE OPERACJI, ZAWIERAJĄCE OPIS CELÓW I GŁÓWNYCH ZADAŃ, KTÓRE ZOSTAŁY ZREALIZOWANE ORAZ WSKAZANIE UZYSKANYCH W ICH WYNIKU REZULTATÓW
W ramach operacji osiągnięto założony cel dotyczący wdrożenia modyfikacji procesu liofilizacji owoców, pozwalającej na otrzymanie produktu o korzystniejszych cechach jakościowych przez działania zmierzające do ograniczenia zmiany tekstury w rezultacie absorpcji pary wodnej z wilgotnego powietrza oraz zmniejszenia utraty związków lotnych i strat mechanicznych podczas transportu, składowania i przechowywania. Było to możliwe przez zrealizowanie głównych zadań polegających na opracowaniu innowacyjnej technologii impregnacji powierzchni liofilizowanego produktu oraz określeniu skuteczności tej technologii w odniesieniu do zmian właściwości fizycznych, chemicznych i sensorycznych liofilizowanego produktu w warunkach laboratoryjnych i przemysłowych. Uzyskane rezultaty na przykładzie owoców truskawek i malin z wykorzystaniem impregnatów w postaci oleju słonecznikowego, rzepakowego, kokosowego i palmowego pozwalają stwierdzić, że biorąc pod uwagę aspekty procesowe impregnację należy przeprowadzić tuż po zakończeniu liofilizacji na krótkiej drodze doprowadzenia oleju do dyszy z pomocniczym strumieniem powietrza. Z kolei biorąc pod uwagę aspekty technologiczne można zauważyć zróżnicowany, ale korzystny wpływ impregnacji z użyciem wybranych olejów, przy czym do stosowania w warunkach przemysłowych można zarekomendować olej palmowy lub kokosowy. Zauważono także, że w przypadku truskawek impregnacja jest bardziej skuteczna jeśli owoce są pokrojone w plastry.
GŁÓWNE KORZYŚCI, WYNIKAJĄCE Z ZASTOSOWANIA POSZCZEGÓLNYCH LUB WSZYSTKICH REZULTATÓW OPERACJI
Wdrożenie nowej technologii impregnacji liofilizowanych owoców przynosi liczne korzyści, które przekładają się na lepszą jakość i trwałość produktu. Dzięki zastosowaniu odpowiednich olejów owoce zachowują swoją strukturę i są mniej podatne na zmiany tekstury spowodowane pochłanianiem wilgoci z otoczenia. Dodatkowo impregnacja ogranicza utratę cennych składników, takich jak aromaty i witaminy, co pozytywnie wpływa na walory smakowe i odżywcze. Kolejną istotną zaletą jest zmniejszenie strat mechanicznych podczas transportu i przechowywania – owoce stają się bardziej odporne na uszkodzenia, co ułatwia ich dystrybucję. Proces impregnacji został zoptymalizowany tak, aby był szybki i skuteczny, co sprawia, że jego wdrożenie w warunkach przemysłowych nie stanowi dużego wyzwania. Różne oleje wpływają w odmienny sposób na końcowe właściwości produktu, co pozwala na dostosowanie technologii do konkretnych potrzeb. W warunkach przemysłowych najlepiej sprawdzają się olej kokosowy i palmowy, natomiast w przypadku truskawek największą skuteczność impregnacji osiąga się, gdy owoce są krojone w plastry przed jej przeprowadzeniem.