TYTUŁ OPERACJI:
„Innowacyjna technologia produkcji owoców jagodowych na przykładzie maliny o podwyższonej zawartości związków bioaktywnych oraz zwiększonej wartości handlowej.”
Operacja współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Działanie 16 Współpraca Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020
SŁOWA KLUCZOWE UMOŻLIWIAJĄCE IDENTYFIKACJĘ PRZEDMIOTU OPERACJI
PRODUKCJA ROŚLINNA I OGRODNICTWO
OKRES REALIZACJI OPERACJI
18.02.2021 – 31.12.2022
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA OPERACJI
- Ze środków finansowych własnych partnerów projektu.
- Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich PROW na lata 2014-2020/ Działanie 16 Współpraca
Przyznana pomoc na realizację operacji – 3 039 102,00 zł (słownie złotych: trzy miliony trzydzieści dziewięć tysięcy sto dwa):
Ze środków EFRROW w wysokości 1 933 780,60 zł (słownie złotych: jeden milion dziewięćset trzydzieści trzy tysiące siedemset osiemdziesiąt złotych 60/100), co stanowi 63,63 % przyznanej pomocy na realizację operacji,
Z krajowych środków publicznych, w wysokości 1 105 321,40 zł ( słownie złotych: jeden milion sto pięć tysięcy trzysta dwadzieścia jeden złotych 40/100) co stanowi 36,37% przyznanej pomocy na realizację operacji.
WSKAZANIE OBSZARU NA KTÓRYM REALIZOWANE BĘDĄ GŁÓWNE ZADANIA W RAMACH OPERACJI
- KRAJ: POLSKA
- PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH: 2014PL06RDNP001 PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2014-2020
GŁÓWNA LOKALIZACJA REALIZACJI OPERACJI (NUTS3):
- KOD: PL634 GDAŃSKI
Krótkie Podsumowanie Operacji, Zawierające Opis Celów I Głównych Zadań Do Zrealizowania Oraz Wskazanie Oczekiwanych Rezultatów
Nadrzędnym celem projektu jest opracowanie i wdrożenie innowacyjnych na skalę światową modeli wspomagania ochrony roślin, zwiększania zawartości związków bioaktywnych w owocach maliny oraz obniżenie kosztów produkcji poprzez zmiany technologiczne i optymalizację organizacji pracy przy zbiorze.
Celami szczegółowymi są:
- Określenie wpływ u odmiany, komponentów do podłoża oraz zastosowanych metod wspomagania produkcji na wielkość plonu i jakość produktu finalnego.
- Określenie wpływu innowacyjnych dodatków do podłoża w celu zwiększenia jego trwałości w produkcji tunelowej roślin jagodowych.
- Określenie wpływy zastosowania ozonowania jako metody wspomagania ochrony roślin przed patogenami grzybowymi.
- Określenie wpływu ozonu, jako związku o charakterze elicytora na zwiększenie zawartości związków bioaktywnych, głównie antyoksydantów w tym szczególnie witaminy C.
- Przeprowadzenie analizy procesowej produkcji malin oraz cyklu życia produktu plug plant.
- Opracowanie modeli optymalizacji zbioru ręcznego owoców malin.
GŁÓWNE KORZYŚCI, JAKIE BĘDĄ WYNIKAĆ Z ZASTOSOWANIA POSZCZEGÓLNYCH PRZEWIDYWANYCH REZULTATÓW OPERACJI DLA ICH ADRESATA
Na potrzebę realizacji projektu wskazują wielowymiarowe korzyści płynące z uzyskanych efektów końcowych operacji. Duże zapotrzebowanie rynku na owoce malin o wysokiej jakości konsumpcyjnej skutkuje intensyfikacją produkcji, która wiąże się z dużym zużyciem środków ochrony roślin w trakcie ich produkcji. Samo wytwarzanie środków ochrony roślin generuje problemy środowiskowe związane z powstającymi odpadami, znaczącym śladem węglowym i dużym żuciem wody, co w dobie zwiększających się jej niedoborów jest globalnym problemem. Stosowanie środków ochrony roślin wiąże się z nieuchronnym problemem pozostałości, których efekty odległego działania na konsumentów są trudne do oszacowania. W świetle powyższego uzasadnionym jest poszukiwanie alternatywnych metod do stosowanych w uprawie malin fungicydów, środków ograniczających rozwój patogenów grzybowych, do których zalicza się można ozon. W rezultacie owoce wyprodukowane na roślinach malin poddane innowacyjnej metodzie ochrony powinny być pozbawione patogenów grzybowych przez co wydłuży się ich trwałość w łańcuchu logistycznym. Dodatkowo traktowanie roślin malin ozonem skutkować powinno zwiększeniem zawartości związków bioaktywnych w owocach malin, poprzez mechanizm elicytacji. Zwiększona wartość handlowa wyprodukowanych owoców z zastosowaniem innowacyjnej technologii pozwoli na podwyższenie konkurencyjności produkcji w porównaniu do tradycyjnych, dotychczas stosowanych metod. Kolejnym aspektem wskazującym na potrzebę realizacji niniejszej operacji jest ograniczona trwałość podłoży kokosowych stosowanych w uprawie tunelowej owoców miękkich, w tym malin. Problem ten można rozwiązać poprzez znaczne udoskonalenie dotychczasowego podłoża poprzez zastosowanie impregnacji izolatem, będącym produktem ubocznym płyt pilśniowych. Izolat ten bogaty jest w biopolimery, takie jak polisacharydy oraz związki żywiczne, które po połączeniu z podłożem kokosowym w znacznym stopniu zwiększą jego trwałość, a tym samym wydłużą jego czas eksploatacji. Kolejnym znacznie udoskonalonym produktem będzie podłoże wzmocnione poprzez zastosowanie biodegradowalnych elementów wzmacniających wytworzonych z biowęgla z łuski słonecznika, spojonych ww. izolatem. Zastosowanie elementów wzmacniających nie tylko wpłynie na trwałość podłoża, ale również na zwiększenie jego właściwości retencyjnych, co jest niezwykle ważne w produkcji roślinnej opartej o fatygację. Ważnym z punktu widzenia ekonomicznego aspektem uzasadniającym potrzebę realizacji planowanej operacji jest brak możliwości mechanicznego zbioru, w konsekwencji czego koszty zbioru stanowią dominujący strumień kosztów w całkowitej kosztochłonności produkcji. Opracowane modele rozwiązań pozwolą ograniczyć nakłady robocizny, zmniejszyć kosztochłonność zbioru, a tym zwiększyć efektywność ekonomiczną produkcji owoców deserowych malin.
DODATKOWE INFORMACJE NA TEMAT REALIZOWANEJ OPERACJI
Skala oddziaływania operacji może wychodzić poza podmiot wnioskujący, ponieważ proponowane innowacyjne rozwiązania technologiczne i organizacyjne mogą zostać wykorzystane w uprawie pod osłonami innych gatunków owoców. Pomimo dużej, światowej produkcji owoców miękkich, w tym malin istnieje problem w utrzymaniem ich wysokiej jakości handlowej już od momentu zbioru. Wobec tego uzasadnionym jest poszukiwanie, innowacyjnych metod, zabiegów agrotechnicznych i organizacyjnych na etapie produkcji, zwiększających ich jakość, a co za tym idzie trwałość w łańcuchu logistycznym. Rozwiązaniem takim, może być zastosowanie ozonu, jako silnego oksydanta, który wykazuje działanie ograniczające rozwój patogenów grzybowych i bakteryjnych, w związku z czym może zostać wykorzystany jako czynnik wspomagający ochronę innych roślin w uprawie tunelowej, a także zwiększający zawartość związków bioaktywnych w owocach. Dodatkowo opracowane rozwiązanie techniczne dozowania ozonu będzie miało charakter uniwersalny, co pozwoli go zastosować w przypadku innych upraw. Opracowane, innowacyjne dodatki do podłoża, zwiększające jego trwałość oraz czas eksploatacji mogą zostać zastosowane do modyfikacji podłoży wykorzystywanych w innych uprawach pod osłonami. A opracowane modele optymalizacji zbioru owoców malin mogą posłużyć na innych plantacjach owoców i warzyw, w których wykorzystuje się ręczny zbiór. Ponadto lokalizacja doświadczenia (północna część województwa pomorskiego) charakteryzująca się częstym występowaniem wiatrów o dużej prędkości nie sprzyja produkcji malin o odpowiedniej jakości handlowej, konkurencyjnych do dostępnych na rynku. Wyniki z przeprowadzonych badań oraz proponowane innowacyjne rozwiązania umożliwią produkcje malin w dotychczas niekorzystnych warunkach środowiskowych, nie tylko w Polsce ale i na świecie.
SPRAWOZDANIE
ze zrealizowanego projektu pn. „Innowacyjna technologia produkcji owoców jagodowych na przykładzie maliny o podwyższonej zawartości związków bioaktywnych oraz zwiększonej wartości handlowej”
Informujemy o zakończeniu realizacji projektu pn. „Innowacyjna technologia produkcji owoców jagodowych na przykładzie maliny o podwyższonej zawartości związków bioaktywnych oraz zwiększonej wartości handlowej” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020, działanie M16 WSPÓŁPRACA. Poniżej przedstawiono szczegółowe informacje na temat operacji oraz osiągnięte rezultaty.
Umowa o przyznanie pomocy nr 00024.DDD.6509.00014.2019.07.
Okres realizacji operacji: 18.02.2021-31.01.2023
Całkowity budżet operacji: 6142214,78
Źródła finansowania operacji:
- Ze środków finansowych własnych partnerów projektu.
- Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich PROW na lata 2014-2020/ Działanie 16 Współpraca.
Operacja zrealizowana została przez konsorcjum:
Miejsce realizacji operacji:
Województwo: pomorskie
Powiat: pucki
Gmina: Krokowa
Miejscowość: Sławoszynko
Główna lokalizacja realizacji operacji (NUTS3): PL634 Gdański
Miejsce realizacji operacji zostało wybrane ze względu na położenie w zasięgu klimatu bałtyckiego, który cechuje się m.in. stosunkowo łagodną zimą i niezbyt upalnym latem, wydłużonym okresem ciepłej jesieni i późną, chłodną wiosną. Sprzyja to przesunięciu okresu wegetacji roślin, co umożliwia wydłużenie czasu dostaw świeżych owoców deserowych w porównaniu do lokalizacji południowych. Wpływa to na podniesienie konkurencyjność lokalnych producentów na rynku europejskim.
CELEM GŁÓWNYM OPERACJI BYŁO:
Opracowanie i wdrożenie innowacyjnych na skalę światową modeli wspomagania ochrony roślin, zwiększenia zawartości związków bioaktywnych w owocach maliny oraz obniżenie kosztów produkcji poprzez zmiany technologiczne i optymalizację organizacji pracy przy zbiorze.
W ramach operacji opracowano innowacyjną na skalę światową metodę wspomagania ochrony roślin, zwiększania zawartości związków bioaktywnych w owocach maliny oraz obniżania kosztów produkcji.
W założeniach operacji przyjęto, że ochrona roślin będzie wspomaganie poprzez zastosowanie procesu ozonowania. W ramach operacji skonstruowano i wdrożono do praktyki produkcyjnej mobilny system do fumigacji ozonem roślin malin. W trakcie badań przeprowadzanych w sezonie wegetacyjnym roku 2022 stosowano cyklicznie, na załażonym obszarze ozonowanie, co pozwoliło ograniczyć zażycie standardowych fungicydów o połowę. Metodę stosowano na uprawianych odmianach maliny i na każdej okazała się równie skuteczna. Wykonane pomiary wykazały, że zebrane z powierzchni badawczych owoce zawierały o kilkanaście procent więcej związków bioaktywnych szczególnie małocząsteczkowych antyoksydantów, polifenoli oraz witaminy C. W procesie badawczym wykazano, że zwiększone zawartości związków bioaktywnych to naturalny proces wywołany przez stosowanie ozonu, który wpływa na aktywność enzymów biorących udział w biosyntezie tych substancji.
Realizacja operacji obejmowała również założenie powierzchni doświadczonych, na których testowano wpływ innowacyjnych dodatków do podłoża na ich trwałość oraz jakość produkowanych owoców. Przygotowano podłoża składające się włókien kokosowych impregnowanych izolatem pochodzącym z produkcji płyt pilśniowych oraz specjalnie przygotowanym biowęglem jak również kombinacją tych czynników. Wykazano, że szczególnie stosowanie łączne tych czynników w znacznym stopniu pozwala wydłużyć okres eksploatacji takich podłoży, a zebrane owoce niezależnie od odmiany wykazywały zwiększoną zawartości związków bioaktywnych szczególnie małocząsteczkowych antyoksydantów, polifenoli oraz witaminy C. Zależnie od odmiany plon zebranych owoców był porównywalny z próba kontrolna albo większy. Przeprowadzono również optymalizację procesu zbioru owoców, co zaowocowało wypracowaniem zaleceń pozwalając w zaczym stopniu zwiększyć wydajność tego procesu, co relatywnie obniża koszty produkcji.
GŁÓWNE KORZYŚCI Z REALIZACJI OPERACJI TO:
- Opracowanie mobilnego systemu do fumigacji roślin ozonem;
Opracowany system, dzięki możliwości dopasowania wymiarów komory oraz regulacji stężenia gazowego ozonu, może zostać z powodzeniem zastosowany do innej produkcji niż uprawa malin. Ważnym efektem stosowania ozonu, opracowaną metodą, jest możliwość obniżania zapotrzebowania na środki ochrony roślin. Efekt ten ma bezpośredni wpływ na zmniejszenie obciążenia, jakie wywiera dana produkcja roślinna na środowisko. Należy zaznaczyć, że adaptacja tego rozwiązania do innych upraw wymaga dalszych badań, szczególnie nad wyznaczaniem warunków procesu ozonowania. - Opracowanie modyfikowanych podłoży do produkcji bez glebowej roślin;
Podłoża bez glebowe wytworzone na bazie włókna kokosowego są coraz częściej stosowane w różnego typu uprawach. Ich podstawową wadą jest niska trwałość w trakcie uprawy. Uzyskane efekty w trakcie badań nad modyfikowanymi podłożami, szczególnie ich zwiększona trwałość, jasno wskakują ich przydatność w innego typu uprawach bez glebowych. Osiągnięty w przypadku malin efekt wzbogacenia owoców w związki bioaktywne, wymaga weryfikacji w przypadku produkcji innych owoców. Należy zaznaczyć, że do ich wytworzenia użyto tylko komponentów biodegradowalnych, więc po okresie użytkowania w żaden sposób nie będą obciążać środowiska naturalnego. - Przeprowadzona optymalizacja procesu zbioru.
Wypracowane na podstawie analizy i optymalizacji zalecania mogą być wdrożone w procesie zbioru malin na każdej plantacji zorganizowanej w podobny sposób, jak ta na której prowadzono badania.
Operacja współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.